२९ भदौ २०८२, काठमाडौँ।
‘जेनजी समूह’ को नाममा मंगलबार भएको प्रदर्शनका क्रममा भएको आगजनी र लुटपाटका कारण काठमाडौँ उपत्यकाका मुख्य सरकारी भवनहरूमा ठूलो क्षति पुगेको छ। आगलागीले कार्यपालिका, व्यवस्थापिका र न्यायपालिकाका प्रमुख भवनहरू जलेर नष्ट भएका छन्।
प्रदर्शनकै क्रममा मुलुकको सर्वोच्च संस्था राष्ट्रपतिको कार्यालय र प्रमुख प्रशासनिक केन्द्र सिंहदरबारभित्र रहेका प्रधानमन्त्री तथा मन्त्रिपरिषद्को कार्यालयसहित विभिन्न मन्त्रालयहरूमा ठूलो क्षति पुगेको छ। यस्तै, महाराजगन्जस्थित राष्ट्रपतिको कार्यालय, बालुवाटारस्थित प्रधानमन्त्री निवास, टङ्गालस्थित अख्तियार दुरुपयोग अनुसन्धान आयोग, भैँसेपाटीस्थित मन्त्री तथा प्रदेश प्रमुखहरूको आवास, नयाँबानेश्वरस्थित संघीय संसद् भवन, र रामशाहपथस्थित सर्वोच्च अदालत आगजनीबाट ध्वस्त भएका छन्।
त्यसैगरी, महान्यायाधिवक्ताको कार्यालय, सरकारी वकिलको कार्यालय, काठमाडौँ उपत्यका ट्राफिक प्रहरी कार्यालय, काठमाडौँ जिल्ला अदालत (बबरमहल), सहरी विकास तथा भवन विभाग तथा सडक विभागका भवनसमेत पूर्णरूपमा क्षतिग्रस्त भएका छन्। यी भवनमा रहेका कागजात, ऐतिहासिक दस्तावेज र चल सम्पत्ति जलेर नष्ट भएका छन्।
सहरी विकास तथा भवन विभागका महानिर्देशक मचाकाजी महर्जनका अनुसार विभागको बबरमहलस्थित केन्द्रीय कार्यालय परिसरभित्रका छ वटा भवन र ५० वटा गाडी आगजनी, तोडफोड र लुटपाटका कारण पूर्णरूपमा ध्वस्त भएका छन्।
विक्रम संवत् २०७२ को भूकम्पले क्षतिग्रस्त बनाएको बबरमहल दरबार दुई वर्षअघि मात्र पुनर्निर्माण गरिएको थियो। करिब सय वर्ष पुरानो यो भवन **बकिङ्घम दरबार (लन्डन)**को स्वरूपमा निर्मित, मुलुककै महत्वपूर्ण पुरातात्त्विक सम्पदामध्ये एक हो। यसको संरचना ‘नियो-क्लासिकल’ युरोपेली शैलीमा प्रबलीकरण गरिएको थियो।
८६ करोड रुपैयाँ लागतमा सम्पन्न पुनर्निर्माण भूकम्पपछिको ‘न्यूनतम क्षति, अधिकतम संरक्षण’को सिद्धान्तअनुसार गरिएको थियो। भवनलाई दह्रो बनाउन स्टिल, सुर्की, चुन, साथै ‘कार्बन फाइबर’ प्रयोग गरिएको थियो। तर आगजनीका कारण भवनको आधाभन्दा बढी भाग मर्मतै गर्न नसकिने गरी ध्वस्त भएको सडक विभागका उपमहानिर्देशक अर्जुन अर्यालले जानकारी दिनुभयो। उहाँका अनुसार भवनभित्र रहेको ‘डाटा सेन्टर’ भने सुरक्षित रहेको छ।
बबरमहल दरबार करिब २२ रोपनी क्षेत्रफलमा फैलिएको, करिब तीन सय कोठा भएको संरचना हो। यसअघि पनि १९९० सालको भूकम्पले यस भवनलाई क्षति पुर्याएको थियो, जसको पुनर्निर्माण त्यसबेलै गरिएको थियो।
बबरमहल परिसरको इतिहास जङ्गबहादुर राणाको शासनकालदेखि सुरु हुन्छ। उहाँले यस स्थानमा दरबार निर्माण गर्न लगाएका थिए। विक्रम संवत् १९३३ साल फागुनमा जङ्गबहादुरको निधन भएपछि उनका रानी, महारानी र छोराछोरी यस दरबारमा बसोबास गर्थे। तर १९४२ सालमा शमशेर खलकको विद्रोहपछि जङ्गबहादुरका वंशजहरू विस्थापित भए र दरबार देवशमशेरको स्वामित्वमा पुगेको इतिहासकार पुरुषोत्तमशमशेर जबराले उल्लेख गरेका छन्।
१९५८ सालमा देवशमशेर पदमुक्त भएपछि तत्कालीन शासक चन्द्रशमशेरले दरबारमाथि आफ्नो नियन्त्रण राखे। त्यसबेला जङ्गबहादुरले निर्माण गरेको पाँचतले दरबार तोडफोड गरी, तत्कालीन इन्जिनियरहरू कुमारनरसिंह राणा र किशोरनरसिंह राणाको प्राविधिक देखरेखमा नयाँ महल तयार पारियो। चन्द्रशमशेरले उक्त महल आफ्नो छोरा बबरशमशेरलाई उपहारस्वरूप दिएका थिए।
बिहीबार, मंसिर १८, काठमाडौँ । जेनजी प्रदर्शनका क्रममा ‘आपराधिक गतिविधि’मा संलग्न भनिएका व्यक्तिहरूका मुद्दा फिर्ता
काल, कात्तिक १८ गते। मन्त्रिपरिषद् बैठकका निर्णयहरू सार्वजनिक छन्। सरकारका प्रवक्ता तथा सूचना प्रविधि मन्त्री
कात्तिक कार्तिक १४, काठमाडौं । मलेसिया लाभासीका श्रमिक पठाउने देश वैदेशिक व्यापार व्यवसाय कम्पनीका लागि
कात्तिक २, काठमाडौं । नेकपाका महासचिव नेत्रविक्रम चन्द ‘विप्लव’ले हालको सुशीला कार्की नेतृत्वको अन्तरिम सरकार
आन्दोलनका क्रममा भदौ २४ गते जलाइँदै गरेको राष्ट्रपतिको कार्यालय। राष्ट्रपतिको कार्यालय जोगाउन नसक्दा आलोचना, संविधानले दिएको
काठमाडौँ, कात्तिक २ गते । सरकारले नर्सिङ स्वास्थ्यकर्मीहरूको पारिश्रमिकसम्बन्धी माग सम्बोधन गर्न १४ सदस्यीय समिति
