विश्वव्यापी तथ्यांक–राख्ने संस्था ‘वल्र्ड स्टाटिस्टिक्स’ ले सार्वधिक सार्वजनिक बिदा दिने विश्वका ४८ देशको सूची सार्वजनिक गरेको छ । जसमा वर्षभरि ३५ दिन सार्वजनिक बिदासहित नेपाल पहिलो स्थानमा छ । एक्समा सार्वजनिक यही सूचीको लिंक सेयर गर्दै पूर्वप्रधानमन्त्री भट्टराईले यस्तो टिप्पणी गरेका हुन् । भट्टराईले अगाडि लेखेका छन् ‘गम्भीर बनौं ! काम नगरि दिगो रुपले कोही धनी हुन सक्दैन भन्ने बुझौं ! सानासाना सुधार त जसले जतिबेला गरे पनि हुन्छ नि !’
‘वल्र्ड स्टाटिस्टिक्सको तथ्यांकअनुसार सार्वजनिक बिदा दिने देशहरुमा दोस्रो नम्बबरमा म्यारमार ३२ दिने, तेस्रोमा इरान २६ दिन, चौथोमा श्रीलंका २५ दिन र पाँचौँमा बंगलादेश र इजिप्ट २२–२२ दिन छन् । दक्षिण एसियाका अन्य देशमा भारत २१ दिन सार्वजनिक बिदासहित आठौं स्थानमा रहँदा पाकिस्तान १६ दिनसहित १६ औं स्थानमा छ ।
विश्वको पहिलो र दास्रो ठुलो अर्थतन्त्र भएका मुलुकहरु क्रमशः संयुक्त राज्य अमेरिका र चीन वर्षभरि समान ११ दिन सार्वजनिक बिदा दिने गरेका छन् । यस्तै एसियाका धनी राष्ट्रहरु जापानले १६ दिन दक्षिण कोरियाले १४ दिन सार्वजनिक बिदा दिने गरेका छन् । ४८ देशमध्ये वर्षभरि सबैभन्दा कम सार्वजनिक बिदा दिने देश मेक्सिको छ । उसले वर्षमा आठ दिनमात्रै सार्वजनिक बिदा दिन्छ । बेलायतले पनि वर्षमा आठ देखि १० दिनसम्म सार्वजनिक बिदा दिने गरेको छ । वल्र्ड स्टाटिस्टिक्सले सार्वजनिक गरेको बिदाका दिनहरु ‘साता बिदा’ बाहेकका हुन् । नेपालमा साता बिदा शनिबार हुन्छ । २०८० सालमा ५२ वटा शनिबार परेका छन् । विश्वका अन्य देशहरुले आ–आफ्नै नियमअनुसार फरक–फरक बारमा साता बिदा दिने गरेका छन् । कतिपय देशले दुई दिन साता बिदा दिने गरेको पाइन्छ ।
बिदामा मनोमानी
वल्र्ड स्टाटिस्टिक्सले नेपालमा वर्षभरि सार्वजनिक बिदाका ३५ दिन रहेको तथ्यांक गृह मन्त्रालयबाट लिएको हो । गृहले गत चैत २ गते २०८० सालका लागि सार्वजनिक, पूर्व र सट्टा बिदाको सूची सार्वजनिक गरेको थियो । जसमा ५२ वटा शनिबार स्वतः बिदा (साता बिदा) अन्य ३५ दिन सार्वजनिक बिदा हुने उल्लेख छ । जसमा पर्व बिदा २७ दिवस बिदा ६ र जन्मजयन्ती बिदा २ दिन छन् ।
गृह मन्त्रालयले जारी गरेको बिदा सूचीमा सम्बन्धित धर्म, संस्कृति, भौगोलिक क्षेत्र, वर्ग र स्थान विशेषका लागि छुट्याइएका सार्वजनिक बिदाको संख्या पनि जोड्ने हो भने ४९ दिन पुग्छ । जसमा काठमाडौं उपत्यकाम गाईजात्रा, इन्द्रजात्रा, घोडेजात्रा, सुदूरपश्चिम प्रदेशमा गौरा पर्व, पूर्वी तराईमा सिरुवा पावनी, महिलाका लागि हरितालिका (तीज) र जितिया पर्वदेखि लिएर किरातको फाल्गुनन्द जयन्ती, इस्लामको मोहम्मद जयन्ती र शिखको गुरु नानक जयन्तीसम्मका बिदा छन् । गत वर्ष बिदा सूचीमै नभएको ‘जनयुद्ध दिवस’ भनेर संघीय सरकारले सार्वजनिक बिदा भएको थियो ।
आजको नागरिक दैनिक पत्रिकामा खबर छ ।