काठमाडौँ । चितवनकी श्रेया अर्याल २०७३ सालको असारमा एसईईको नतिजा प्रकाशन भएलगत्तै प्लस टु कलेजको खोजीमा लागिन् । 
एसईईमा ए प्लस अङ्क प्राप्त गरेकी श्रेया राम्रो प्लस टुको खोजीमा लागिन् । ३ दशमलव ८५ जीपीए ल्याएकी श्रेया अब्बल स्तरकी विद्यार्थी हुन् ।
उनले विभिन्न प्लस टु कलेजहरूमा इन्ट्रान्स दिइन् । सबैजसो कलेजमा उनको नामसमेत निस्कियो ।
अब बेला भयो भर्ना गर्ने । श्रेयाको अभिभावकले छुटको कुरा गरे । विभिन्न कलेजहरूले आआफ्नो छुटको फेहरिस्त दिए ।
बागबजारस्थित केएमसी कलेजले श्रेयालाई ६९ प्रतिशत छुटको ललिपप देखायो । कुल १ लाख १५ हजार वार्षिक शुल्क लाग्नेमा त्यसको ३१ दशमलब प्रतिशत अर्थात् जम्मा ३६ हजारमा पहिलो वर्षको सबै शुल्क पूरा हुने कलेजले बतायो ।
तर कलेजले अर्को एउटा शर्त पनि तेर्सायो कि कलेजको आन्तरिक परीक्षामा अहिलेकै जस्तो अङ्क प्राप्त गर्नुपर्नेछ ।
एसईईमा ए प्लस ल्याउने विद्यार्थी अब्बल विद्यार्थी नै भए पनि सधँै त्यही अनुपातमा अङ्क आउँछ भन्ने हुँदैन । कलेजको आन्तरिक परीक्षामा पनि उस्तै नतिजा नआए चौथो महिनाबाट पूरै शुल्क तिर्नुपर्ने भनेपछि श्रेयाका अभिभावकले उनलाई केएमसी कलेजमा भर्ना गरेनन् ।
श्रेयाकी आमा भवानी अर्यालले श्रेयाका लागि अर्को कलेज खोज्न थालिन् ।
काठमाडौंमा सामान्य जागिर खाएर बसिरहेका श्रेयाका परिवारले उनको अध्ययनमा चर्को खर्च गर्न सक्ने अवस्था थिएन ।
त्यसपछि केही सस्तो कलेज खोज्दै उनीहरू पुगे निस्ट कलेजमा ।
निस्ट कलेजले यसरी ठग्यो विद्यार्थी
वनस्थली बस्ने भएकाले लौनचौरमा रहेको निस्ट कलेज श्रेयाका लागि सहज पनि थियो । त्यसपछि उनीहरू पुगे निस्ट कलेजमा भर्नाका लागि । एसईईमा राम्रो अङ्क ल्याएकी श्रेयाको मार्कसिट देखेर कलेज पनि लोभियो ।
उनलाई चाँडोभन्दा चाँडो भर्ना गर्न कलेजले दबाब दिइरह्यो । निस्ट कलेजले प्रतिवर्ष १ लाख १० हजार शुल्क लिने गरेको बतायो । तर श्रेया अब्बल विद्यार्थी भएकाले उनलाई ‘हेभी डिस्काउन्ट’ दिने ललिपप देखाइयो ।
श्रेयालाई पहिलो वर्ष जम्मा २० हजारमा अध्यापन गराउने भन्दै कलेजले श्रेयाको भर्ना लियो । श्रेयाले अध्ययनमा आफूले सक्दो मिहिनेत गरिन् र कक्षा ११ को परीक्षा दिइन् ।
तर कक्षा १२ को भर्ना लिने समयमा सुरुवातमै श्रेयाको अभिभावकसँग निस्ट कलेजले ३५ हजार रकम माग गर्यो ।
श्रेयाकी आमा भवानी अर्यालले पहिलो वर्ष जम्मा २० हजार तिरेर पढेकाले दोस्रो वर्ष पनि जम्मा २० हजारमै पढ्न पाउनुपर्ने शर्त राखिन् ।
तर कलेजले ‘डिस्काउन्ट पहिलो वर्षका लागि मात्रै’ भएको भन्दै दोस्रो वर्षमा पूरै शुल्क तिर्नुपर्ने अड्डी राख्यो ।
कक्षा ११ मा २० हजार, १२ मा १ लाख १० हजार
भवानीले कलेजका प्रिन्सिपल माधव बरालसँग पनि कुरा गरिन् । बरालले पहिलो वर्षको डिस्काउन्ट दोस्रो वर्षमा नहुने भन्दै फिर्ता पठाइदियो । बरु अहिले आफूसँग भएको जति पैसा दिन भन्दै कक्षा ११ को नतिजामा कलेजका कुल विद्यार्थीमध्ये टप १०० मा परे छुट दिने बरालले बताए ।
जब कि पहिलो वर्ष भर्ना गर्ने समयमा कक्षा ११ को नतिजामा राम्रो अङ्क अर्थात् विशिष्ट श्रेणी ल्याए पहिलो वर्षको जस्तै छुट पाउने बताइएको थियो । भवानीले केही उपाय नभए पनि पहिलो किस्ताबापत ३० हजार तिरेर श्रेयाको भर्ना गराइन् ।
वैशाखमा भर्ना गराएकी भवानीलाई दशैंअगाडि कलेजले शुल्क तिर्न आउन ताकेता गर्यो । भवानीले फेरि त्यही कुरा बताइन् । तर उनको माग सुनुवाइ भएन र फेरि पनि रेडिमेड जवाफ आयो, कक्षा ११ को नतिजा राम्रो भए छुट दिइने । त्यसपछि भवानीले दशैंलगत्तै अर्को ३५ हजार तिरिन् ।
पुसमा कक्षा ११ को नतिजा प्रकाशन भयो । श्रेयाले फिजिक्सबाहेक अन्य विषयमा राम्रै अङ्क हासिल गरिन् । तर १ हजार ३ सय विद्यार्थी रहेको निस्ट कलेजको ‘टप १००’ मा पर्न सकिनन् श्रेया । जसका कारण श्रेयाको शुल्क दोस्रो वर्ष पूरै अर्थात् १ लाख ५ हजार नै तिर्नुपर्यो । सामान्य जागिर खाने श्रेयाको बुबालाई कलेजको चर्को शुल्क तिर्न असम्भवजस्तै भए पनि उनले बाध्य भएर त्यो शुल्क तिर्नुपर्यो ।
धादिङका दिलिप अधिकारी पनि २०७४ सालमा राम्रो अङ्कका साथ एसइई परीक्षामा उत्तीर्ण भए । विभिन्न कलेज चहारेर अन्त्यमा उनी पनि निस्ट कलेजमै भर्ना भए । किनकि निस्ट कलेजले दिलिपलाई ४० प्रतिशत छुट दिने बतायो ।
दिलिपलाई प्रतिवर्ष ९९ हजार शुल्क लाग्ने बताइएको थियो । त्यसको ४० प्रतिशत छुट हुँदा दिलिपका अभिभावकले पहिलो वर्ष ६० हजार शुल्क भर्नाको समयमा तिरे । तर ६० हजार भने पनि ल्याब र अन्य शुल्क जोडेर दिलिपका अभिभावकसँग कलेजले पहिलो वर्ष ७० हजार असुल गर्यो ।
वैशाखको अन्तिममा कक्षा ११ को परीक्षालगत्तै कलेजले दोस्रो वर्षमा फेरि भर्ना सुरु गर्यो । कलेजले दिलिपका अभिभावकसँग भर्नाबापत अहिले नै ३० हजार शुल्क लिइसकेको छ । पहिलो वर्ष पाएको छुट दिलिपले दोस्रो वर्ष पाएका छैनन् । उनलाई पनि श्रेयालाई जस्तै ललिपप देखाइएको छ, कक्षा ११ को नतिजा राम्रो गरे छुट दिने ।
कक्षा ११ को नतिजा करिब पुसमा आउँछ । त्यस समयसँग कलेजले विद्यार्थीसँग करिब ७० प्रतिशत रकम असुल गरिसकेको हुन्छ ।
त्यसपछि विद्यार्थीको नतिजा राम्रो आएमा बाँकी रकम छुट दिने वा यो र त्यो बहाना देखाएर बाँकी रकम पनि असुल गर्ने गर्छ ।
बागबजारको केएमसी कलेजमा पढ्ने बालाजुकी प्रतीक्षा खनाल (नाम परिवर्तन) को अवस्था पनि उस्तै छ । कक्षा ११ को भर्ना गर्दा जम्मा ३५ हजार तिरेकी प्रतीक्षाले कलेजको आन्तरिक परीक्षामा राम्रो गर्न नसकेको भन्दै पूरै शुल्क तिर्न बाध्य पारियो ।
प्रतीक्षाले पहिलेको सहमतिविपरीत चौथो महिनाबाट १ लाख ५ हजारले हुन आउने रकमको किस्ता तिर्न सुरु गर्नुपर्यो । प्रतीक्षाकी आमा भन्छिन्, ‘पहिले यो र त्यो डिस्काउन्ट हुन्छ र यस्तो हुन्छ भन्छन् । तर जब विद्यार्थी भर्ना हुन्छन्, अनि यो भएन र त्यो भएन भनेर थप शुल्क उठाउन थाल्छन् । कोट लगाउने ठगहरू छन् कलेजमा त ।’
कक्षा ११ को डिस्काउन्ट कलेजको ‘कमन कन्सेप्ट’ (बिजनेस पोलिसी) मात्रै
अहिले प्लस टु कलेजहरूको ‘कमन कन्सेप्ट’ हो यो । विद्यार्थी भर्ना गराउनका लागि कक्षा ११ मा हेभी डिस्काउन्ट दिने र त्यो विद्यार्थी कक्षा १२ मा पुगेपछि यो वा त्यो बाहाना बनाएर उनीहरूसँग पूरै शुल्क असुल गर्ने कलेजले पोलिसी हुने गरेको छ ।
अधिकांश अभिभावकले कक्षा १२ मा यो डिस्काउन्ट पाइन्छ कि पाइँदैन भनेर पनि सोध्दैनन् । अभिभावकले नसोधेमा त्यसको जवाफ दिइरहनु परेन र कक्षा १२ मा पूरै शुल्क असुल गर्न पाइयो । कोही अभिभावकले कक्षा १२ को शुल्कको बारेमा सोधेमा उनीहरूको रेडिमेड जवाफ हुन्छ, आन्तरिक परीक्षा वा कक्षा ११ को परीक्षामा राम्रो गरेमा छेट पाइन्छ । तर अधिकांश कलेजको यो बिजनेस पोलिसी मात्रै हो ।
बसुन्धरास्थित एक कलेजका सञ्चालकका अनुसार प्लस टु कलेजको यो ‘कमन पोलिसी’ नै हो, राम्रा विद्यार्थी तान्नका लागि कक्षा ११ मा धेरै छुट दिने । अधिकांश कलेजले दिने छुट र पहिलो वर्ष लिने पैसाले कलेजको खर्च पनि धान्दैन ।
तर कलेजले आफू घाटामा गएर अरू कुनै विद्यार्थीको उद्धार गरेको होइन । पहिलो वर्षको घाटा पूर्ति गर्ने मात्रै होइन, दोस्रो वर्षमा सबै जोडेर प्रशस्त नाफा कमाउन सबै शुल्क जोडिन्छ र पहिलो वर्ष २० हजार तिर्ने विद्यार्थीका अभिभावकबाट दोस्रो वर्ष १ लाखको हाराहारीमा शुल्क असुल गर्ने गरिन्छ ।
१२ मा चर्को शुल्क लिनु अपराध : शिक्षा सचिव
यता शिक्षा मन्त्रालयका सचिव खगराज बराल पनि कक्षा १२ को चर्को शुल्क लिनु अपराध भएको बताउँछन् ।
कक्षा ११ मा २०÷२२ हजारमा पढाउने तर कक्षा १२ मा लाख लाख रकम लिनु गलत भएको भन्दै अब त्यसबारे खोजविन गरिने सचिव बरालले बताउँछन् ।
अहिले कक्षा ११ र १२ पनि विद्यालय शिक्षा नै भएकाले अब कति शुल्क लिने भनेर सम्बन्धित स्थानीय निकाय तथा शिक्षा शाखाबाट स्वीकृति लिनुपर्ने बराल बताउँछन् ।
यदि कसैले कक्षा १२ मा अत्यधिक शुल्क लिन्छ भने त्यस्ता कलेजलाई छानविन गरी कारवाहीको दायरामा ल्याइने पनि सचिव बरालले बताए ।
ऐन र कानुनमा जे–जे लेखिए पनि अहिलेको प्लस टु कलेजको अराजकता र ठगी हुन् यी ।
कक्षा ११ मा विद्यार्थी पाउन शतप्रतिशतसम्म छुट दिने तर कक्षा १२ मा पुगेपछि ढाड सेकिने गरी असुल गर्ने प्लस टु कलेजहरूको कमन पोलिसी हो । अब कक्षा ११ को भर्ना गर्ने बेलामा नै कक्षा १२ मा लाग्ने कुल शुल्क कति हो भनेर सम्झौता नगरे कक्षा १२ मा अभिभावकको ढाड सेकिने निश्चित छ ।
प्लस टु कलेजले यो वा त्यो बाहाना बनाएर विद्यार्थी र अभिभावकलाई ठग्ने भएकाले पहिले नै स्पष्ट सम्झौता नगरे कक्षा १२ मा पुगेपछि लाखको बिटो बोकेर भर्ना गर्न जानुपर्ने हुनसक्छ ।
राताेपाटीबाट साभार गरीएकाे
यज्ञप्रसाद भट्टराई ३० मंसिर २०८१, आइतबार निजी क्षेत्रमा हुने भ्रष्टाचारजन्य क्रियाकलापको अनुसन्धान गरी मुद्दा चलाउने
मङ्सिर २६, काठमाडौं। प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीसमक्ष राष्ट्रिय सूचना आयोगका नवनियुक्त प्रमुख आयुक्त डा. सुरेशप्रसाद आचार्यले
कार्तिक २६, काठमाडौं । नेपालको सबैभन्दा ठुलो इन्टरनेट सेवा प्रदायक वर्ल्डलिंक कम्युनिकेशनले हालै एक महत्वपूर्ण सामाजिक
२२ कात्तिक, काठमाडौं । सांसदको एक समूहले राष्ट्रपति रामचन्द्र पौडेललाई भेटेर आगामी कोप २९ मा
पोषणविद् डा. अरुणा उप्रेती । तस्बिर : रासस कात्तिक १४,काठमाडौँ। नेपालीले सांस्कृतिक पर्व तिहार ढोकामा
कात्तिक ११, काठमाडौँ। प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीले सत्ता सौदाबाजीका लागि राष्ट्रियताका हितका प्रश्नमा कुनै सम्झौता नगरिने